Κατασταλτικά: Επιβραδύνουν το ρυθμό λειτουργίας του κεντρικού νευρικού συστήματος. Για παράδειγμα: ηρεμιστικά, αλκοόλ, ηρωίνη και άλλα οπιοειδή, κάνναβη.

Διεγερτικά: Διεγείρουν το κεντρικό νευρικό σύστημα. Για παράδειγμα: νικοτίνη, αμφεταμίνες, κοκαϊνη, καφείνη.

Ψευδαισθησιογόνα: Διαστρέφουν την αντίληψη του περιβάλλοντος. Για παράδειγμα: LSD, μεσκαλίνη, ψευδαισθησιογόνα μανητάρια, κάνναβη.

Ψευδαισθησιογόνα: (μανιτάρια, LSD, LSA, AL-LAD, DMT, 5-MeO-DMT, Harmine, Ibogaine, μεσκαλίνη Salvia, Muscimol, 2C-X series, DOx series, NBOMe series).

Κατασταλτικά: (κάνναβη, Αλκοόλ, GHB, Βενζοδιαζεπίνες, Οπιοειδή, [ Ηρωίνη, Κωδείνη, Τραμαδόλη, Μορφίνη, Όπιο, Υδροκοδόνη, Υδρομορφίνη, Οξυκοδόνη, Οξυμορφίνη, εκχυλίσματα παπαρούνας, φαιντανύλη ])

Διεγερτικά: (αμφεταμινοειδή, NDMA, Κοκαϊνη, Μεθαμφεταμίνη, κοινή μεθαμφεταμίνη, Εφεδρίνη, 5-APB, Νικοτίνη, Καφείνη).

Αποσυνδετικά: (DXM, Κεταμίνη, MXE, Νιτρώδη, PCP).

Προκαλούντα Ντελίριο: (Διφαινυλυδραμίνη, Σκοπολαμίνη)

Αλκοολούχα ποτά: Περιέχουν την ψυχοδραστική ουσία αιθυλική αλκοόλη. Παράγονται νόμιμα ανά τον κόσμο. Το εμπόριό τους στηρίζει την εμπορική βιομηχανία αλκοόλης. Η κατανάλωση αλκοόλ αποτελεί αντικείμενο ρυθμίσεων στις περισσότερες χώρες, όπως ο περιορισμός χρήσης σε σχέση με την ηλικία.

Καπνός: Πρόκειται για μια ψυχαγωγική ψυχοδραστική ουσία που παράγεται στην Κούβα, την Κίνα, τις ΗΠΑ και αλλού. Αυτός επίσης στηρίζει την εμπορική βιομηχανία καπνού και την παραγωγή ποικίλων προϊόντων καπνού, τα οποία, όπως και τα αλκοολούχα ποτά, αποτελούν αντικείμενο περιορισμού στις περισσότερες χώρες.

Καφεϊνη: Είναι μια διεγερτική ουσία που εξάγεται από φυτά, περιλαμβανομένων των καφεόδενδρων και των θάμνων του τσαγιού. Είναι η πλέον ευρέως χρησιμοποιούμενη ψυχοδραστική ουσία στον κόσμο, και παραμένει εκτός ρυθμιστικών απαγορεύσεων, αναγνωρισμένη ως ασφαλής από τον FDA.

Μια ψυχοδραστική ουσία έχει ψυχολογικές, συναισθηματικές και σωματικές επιδράσεις και μπορεί να τροποποιήσει τη συμπεριφορά του ατόμου που τη λαμβάνει. Αυτές οι αλλαγές στη συμπεριφορά δεν είναι ίδιες στον καθένα. Οι επιδράσεις εξαρτώνται από (1) την ουσία: ποια ιδιαίτερη επίδραση έχει στο κεντρικό νευρικό σύστημα, ποια είναι η λαμβανόμενη ουσία, ποια είναι η οδός λήψης, ποια είναι η συχνότητα λήψης, ποια είναι η διάρκεια λήψης, εάν υπάρχουν συγχορηγούμενες ουσίες, (2) το άτομο: ηλικία, βάρος, φύλο, ανοχή, προηγούμενες εμπειρίες, διάθεση, προσωπικότητα, προσδοκίες του ατόμου από την ουσία, (3) το περιβάλλον: ποιες είναι οι προσδοκίες της κοινωνίας και του περιβάλλοντος, ποια είναι η ανέχεια του περιβάλλοντος, ο χώρος, η παρουσία άλλων ατόμων, κλπ.

Η έκθεση σε μια ψυχοδραστική ουσία μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στη δομή και τη λειτουργικότητα των νευρώνων, καθώς το νευρικό σύστημα προσπαθεί να επανοριοθετήσει τη διαταραγμένη από τη χρήση ομοιόσταση (νευροπλαστικότητα). Η έκθεση σε έναν ανταγωνιστή ενός συγκεκριμένου νευρομεταβιβαστή μπορεί να αυξήσει τον αριθμό των υποδοχέων για αυτόν τον νευρομεταβιβαστή ή οι υποδοχείς να γίνουν περισσότερο ευαίσθητοι στον νευρομεταβιβαστή, μια κατάσταση γνωστή ως ευαισθητοποίηση. Αντίθετα, υπερ-ερεθισμός των υποδοχέων για έναν συγκεκριμένο νευρομεταβιβαστή μπορεί να προκαλέσει μείωση τόσο στον αριθμό όσο και στην ευαισθησία αυτών των υποδοχέων, μια διαδικασία γνωστή ως απευαισθητοποίηση ή ανοχή. Η ευαισθητοποίηση και η απευαισθητοποίηση συμβαίνουν συνήθως σε μακρόχρονη χρήση ψυχοδραστικών ουσιών, αν και κάποιες φορές μπορεί να συμβούν με μια μόνο χρήση.

• Griffiths, RR , 1995. Psychopharmacology: The Fourth Generation of Progress, 4th ed.). Lippincott Williams & Wilkins. p. 2002. Edwards, Griffith, 2005. Matters of Substance: Drugs—and Why Everyone's a User. Thomas Dunne Books. p. 352.
• WHO Regional Offices, http://www.who.int/substance_abuse/links/regionaloffice/en/
• E.M.C.D.D.A. European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction, http://www.emcdda.europa.eu/
• UNODC United Nations Office on Drugs and Crime (formerly UNDCP), http://www.unodc.org/
• Council of Europe's Pompidou Group, www.coe.int/en/web/pompidou/home